Jest to następny tom wydawnictwa seryjnego, prezentujący wycinek niezmiernie bogatej przeszłości Kościoła w Polsce. Poruszone są w nim tematy mało dotąd przebadane, kontrowersyjne lub celowo pomijane. Wszystkie artykuły mają źródłowy charakter, a ich autorzy to historycy o dużym dorobku naukowo-badawczym. Czytelnik znajdzie tu m.in. artykuł ks. Anzelma Weissa o konfraterniach kapłańskich w XVIII-wiecznej Polsce na przykładzie diecezji poznańskiej, artykuł Janusza Zbudniewka ZP o Jasnej Górze na przełomie XIX i XX wieku. Cennymi opracowaniami działalności naukowo-literackiej księży są artykuły o działalności społeczno-kulturalnej księży: ks. Jan Walkusz omawia wizję przeszłości w utworach literackich duchowieństwa polskiego ziem zaboru pruskiego w XIX i XX wieku; artykuł ks. Bogdana Stanaszka dotyczy działalności naukowo-kulturalnej księży diecezji sandomierskiej w latach 1918-1939; ks. Józef Mandziuk pisze pod tym kątem o duchowieństwie dolnośląskim po II wojnie światowej, natomiast z artykułu ks. Wojciecha Guzewicza dowiadujemy się o wielkiej aktywności naukowo-literackiej duchowieństwa diecezji łomżyńskiej w Drugiej Rzeczypospolitej. Spis treści: Ks. Anzelm Weiss, Konfraternie kapłańskie w XVIII-wiecznej Polsce na przykładzie diecezji poznańskiej. (Przegląd źródeł drukowanych) . 5 Ks. Jan Walkusz, Interpretacja przeszłości w utworach literackich duchowieństwa polskiego ziem zaboru pruskiego w XIX i XX wieku .. 17 Ks. Bogdan Stanaszek, Działalność społeczno-kulturalna księży diecezji sandomierskiej w latach 1918-1939 49 Ks. Wojciech G u z e w i c z, Aktywność naukowo-literacka duchowieństwa diecezji łomżyńskiej w Drugiej Rzeczypospolitej 71 Ks. Józef M a n d z i u k, „Viri litterati" wśród duchowieństwa dolnośląskiego po zakończeniu II wojny światowej 99 Janusz Zbudniewek ZP, Jasna Góra na przełomie XIX i XX wieku . 111 NEKROLOGI Ks. Anzelm Weiss, Ks. prof. dr hab. Bolesław Stanisław Kumor (1925-2002) . 131 Ks. Witold Kuj awski, Ks. prof. dr hab. Stanisław Librowski, archiwista, historyk, redaktor . 137 Ks. Leszek Wilczyński, Ks. dr Konrad Antoni Władysław Lutyński (4 XI 1940 - 4 VI 2002) .. 151.